ខ្ញុំមិនដឹងថាជាតិនិយមជាអ្វីអោយច្បាស់ទេ ពីព្រោះខ្ញុំមិនដែលសិក្សាពាក្យ
ជាតិនិយមនេះហើយមិនដែលចូលបំរើការអោយគណៈបក្សនយោបាយ ខ្មែរ
ណាមួយឡើយ។មិនតែប៉ុណ្ណោះ ខ្ញុំថែមទំាងបានរត់ចោលស្រុកកំណើត ជាតិខ្មែរ
ជាទីស្រលាញ់ពេញបេះដូងរបស់ខ្លួនឯង មករស់នៅស្រុកគេកំសត់ ក្នុងចិត្ត
ជាទីបំផុត ។ពេលណានឹកមកស្រុកខ្មែរយើងម្ដងៗ ដូចជាស្រងេះស្រងោច
ចិត្តណាស់ ហើយនឹកថាមិនគួរចាកចេញពីមាតុភូមិជាទីស្រលាញ់មករស់នៅ
ស្រុក គេកណ្ដោចកណ្ដែងយ៉ាងនេះសោះ។ម្យ៉ាងទៀត ខ្ញុំក៏មិនដែលមានគុណ
បំណាច់អ្វីបន្តិចចំពោះជាតិខ្មែរយើងដែរ ពីព្រោះខ្ញុំមិនដែលបានធ្វើការបំរើជាតិ
ម្ដងណាទេ។ដូច្នេះ តើខ្ញុំ ដែលជាខ្មែរដែរនេះ មានជាតិនិយមក្នុងខ្លួនដែរឬទេ?
តើអ្វីទៅជាជាតិនិយម? ខាងក្រោមនេះជាគំនិតខ្លះៗរបស់ខ្ញុំអំពីជាតិនិយម៖
-ខ្ញុំកើតជាខ្មែរ ខ្ញុំត្រូវតែស្រលាញ់់ខ្មែរ។អ្វីៗជាខ្មែរគឺជនជាតិខ្មែរ ប្រទេសខ្មែរ
ប្រពៃណីទំនៀមទំលាប់ខ្មែរ វប្បធម៌ខ្មែរ អក្សរសាស្រ្តខ្មែរ ភាសាខ្មែរ អរីយធម៌ខ្មែរ។ល។
-ខ្ញុំកើតជាខ្មែរ ខ្ញុំត្រូវតែមានមោទនភាពជាខ្មែរ ។មោទនភាពជាខ្មែរមិនមែន
មាន ន័យថាខ្ញុំមានអំណួតជាជាតិខ្មែរទេ មិនមែនមានន័យថាខ្ញុំចេះតែ ឬ ត្រូវតែ
សរសើរពីវប្បធម៌ អរីយធម៌ប្រពៃណី ទំនៀមទំលាប់ខ្ញុំខ្មែរទេ ប៉ុន្តែខ្ញុំត្រូវតែ
ស្រលាញ់វប្បធម៌ អរីយធម៌ ប្រពៃណី ទំនៀមទំលាប់ខ្មែរ។ការស្រលាញ់នេះ
ហើយដែលនំាអោយខ្ញុំមានមោទនភាពជាខ្មែរ។
-មានតែខ្មែរទេទើបអាចជួយខ្មែរបាន នេះបានន័យថា ខ្មែរត្រូវតែស្រលាញ់និងជួយគ្នា។
-ខ្ញុំកើតជាខ្មែរគួររស់នៅស្រុកខ្មែរ បំរើជាតិខ្មែរ ។
-ទោះជារស់នៅស្រុកគេ ក៏ខ្ញុំដែលជាខ្មែរ ត្រូវតែមិនបំភ្លេចជាតិកំណើត ខ្មែរ
របស់ខ្លួន ដូចជានៅតែចេះនិយាយនិងសរសេរភាសាខ្មែរ កាន់ទំនៀមទំលាប់
ប្រពៃណីខ្មែរ ។កូនរបស់ខ្ញុំ ខ្ញុំត្រូវអោយកូនខ្ញុំរៀនចេះនិយាយ ឬអាន និងសរសេរ
ភាសាខ្មែរយើង ហើយកាលណាចេះនិយាយ, អានឬសរសេរភាសាខ្លួនឯង
ទើបអាច ចេះស្រលាញ់ជាតិខ្មែរខ្លួនឯងបានប្រសើរ។
-ជាតិនិយម គឺស្រលាញ់ជាតិសាសន៏ខ្លួនឯង ដោយមិនត្រូវតែស្អប់ជាតិ
សាសន៏ដទៃ ឬមើលងាយជាតិដទៃឡើយ ប៉ុន្តែជនជាតិដទៃក៏មិនត្រូវស្អប់,
មើលងាយ ធ្វើបាប លួចទ្រព្យសម្បត្តិ លួចទឹកដីខ្មែរឡើយ ។
-ជនជាតិជិតខាង មិនអាចទទួលការស្រលាញ់ពីខ្មែរបានឡើយ ប្រសិនជាធ្វើ
បាបខ្មែរ លួចទ្រព្យសម្បត្តិខ្មែរ និងទឹកដីខ្មែរ។
-ជាតិនិយមមិនមែន ជាការឈ្លានពានទឹកដីរបស់ប្រទេសឆ្ងាយជិត។
ជាតិនិយមដែលមានន័យថាស្រលាញ់ជាតិរបស់ខ្លួន គឺមិនមែនត្រឹមតែ
ស្រលាញ់ ទេ គឺមានគំនិតចេះថែរក្សាទឹកដី វប្បធម៌ អរីយធម៌ ប្រពៃណីជាតិ
ពីព្រោះជាតិនិយម គឺជាគុណសម្បត្តិពីធម្មជាតិមួយដែលមនុស្សជាតិសាសន៏
នីមួយៗមានចំពោះ ជាតិរបស់ខ្លួន។
-ជាតិនិយមមិនមែនកើតមានឡើងក្នុងសណ្ដានចិត្តនៃជនជាតិណាមួយ
តែក្នុងពេលមានការឈ្លានពានពីប្រទេសក្រៅនោះទេ ។
ជាតិនិយមកើតមានឡើងឯងៗ ចំពោះជនជាតិណាមួយពីកំណើត
ក្នុងគ្រប់កាលៈទេសៈ។
-ស្រលាញ់ជាតិខ្មែរ គឺប្រាថ្នាសេចក្ដីសុខសប្បាយ
និងសេចក្ដីរីកចំរើនគ្រប់វិស័យ ដល់ជាតិខ្មែរ។
_ប្រទេសជាតិខ្មែរជាប្រទេសរបស់ប្រជាជនខ្មែរទាំងអស់គ្នា គឺមិនមែនជាកម្មសិទ្ធរបស់ស្ដេចឬរបស់គណបក្សកាន់អំណាចណាមួយឡើយ
_ប្រទេសខ្មែរត្រូវតែខ្មែរជាអ្នកគ្រប់គ្រង មិនមែនខ្មែរគ្រប់គ្រងតែបរទេសចាំបញ្ជាលួចលាក់ពីក្រោយឡើយ
-ជាតិនិយមផ្ដើមមានឡើងមកពីព្រោះវាជាសិទ្ធិរបស់ជាតិសាសន៏នីមួយៗ
ក្នុងការការពារទឹកដី ភាសា អក្សសាស្រ្ត ទំនៀមទំលាប់ វប្បធម៌ អរីយធម៌។
-ជាតិនិយមខ្មែរ មិនបានមានន័យថា និយមតែអ្វីជាខ្មែរ ដូចជាស្រលាញ់
តែជនជាតិខ្មែរ, ប្រទេសខ្មែរ,ម្ហូបអាហារខ្មែរ ,របស់របរប្រើប្រាស់ខ្មែរ…
នោះទេ ស្រលាញ់ជាតិខ្មែរ មិនបានន័យថាមិនស្រលាញ់ជាតិសាសន៏ដទៃ
នោះទេ។ ជាតិនិយម ពិតជាត្រូវការសន្តិភាពជាមួយប្រទេសជិតឆ្ងាយពីយើង
ដែលត្រូវការសន្តិភាពជាមួយយើងដែរ។ប៉ុន្តែជាតិនិយមប្រាប់ ថា ត្រូវការ
ទឹកដីដើម្បី ប្រជាជនរស់មានសេរីភាពនិងច្បាប់ទំលាប់ដោយមិនមានសត្រូវ
មកឈ្លានពាន ហើយមានសិទ្ធិការពារទឹកដី និង ភាសា វប្បធម៌ទំនៀមទំលាប់
របស់ខ្ឡួន។
——————————————————-
ផុសខាងលើនេះកើតចេញ មកពី គំនិតជាតិនិយមរវើរវាយរបស់ឧត្តម
ម្ចាស់តៀមកាហ្វេភូមិយើង។